İngiliz gazetesinin haberine göre 2009 yılında 27 dolar karşılığında aldığı Bitcoin’i unutan bir Norveçli yüksek lisans öğrencisi, 2013 yılında bu yatırımını hatırlaması üzerine 886 bin dolarlık varlığının olduğunu fark ediyor. Aslında bu kişi o günün kuru ile 27 dolar karşılığında 5000 bitcoin almış. Bu haber yapıldığında bitcoin’in kur değeri 266 dolar iken, ben bu yazıyı yazarken 6100 dolar dolaylarında seyir ediyordu. Şayet yatırım yaptığı bu coin’leri bozmadıysa yaptığı 27 dolarlık yatırımın karşılığı bugün için 30 milyon dolardan daha fazla.
Son yıllardaki kurdaki bu dramatik artış kripto para dünyasında gözleri bitcoin üzerine çekti. Bitcoin ilk olsa da, tek kripto para birimi değil. Bitcoin’den sonra lanse edilen diğer tüm kripto paralar altcoin olarak adlandırılıyor.
Bu kripto paraları satın alabileceğiniz gibi madenciliğini yaparak da sahip olabiliyorsunuz. Madencilik işlemi, altın madenciliğine benzemekte. Nasıl ki altın ilk dönemlerde yer üstünden elle toplana biliyorken, bugün yer yüzünden kilometrelerce derinlere inmeniz gerekiyosa bitcoin madenciliğinde de ilk dönemlerde kişisel bilgisayar CPU’ları yeterliyken, bugün GPU’lar bile bu işlem için yetmemekte, bu işlem için özel tasarlanış ASIC adı verilen donanımlar kullanılması gerekiyor.
Bireysel çabanızla bitcoin üretmeniz artık çok gerçekçi değil. GPU yada bu iş için özel olarak geliştirilmiş donanımlara yatırım yapmanız gerekiyor. Fakat altcoin’lere geldiğinde ise iş biraz değişiyor. Özellikle Monero para tipi son dönemde adından söz ettirmeye başladı.
Peki Bu Şekilde Mi Olmak Zorunda?
Peki ya size CPU dahil hiç bir donanıma yatırım yapmanıza gerek olmadan Monero madenciliği yapabileceğinizi söylesem inandırı olur muydu? Bu kripto paranın java script tabanlı bir madencilik çözümü bulunuyor. Başka bir deyişle, takipçilerinizin hesap gücünü kendi madenciliğiz için kullanabiliyorsunuz.
Günlük olarak yüzlerce ziyaretçi çeken bir blog’unuz olduğunu varsayalım. Sitenizin kaynak koduna iki satırlık yapacağınız java script kodu eklemesiyle bu altcoin’in madenciliğini yapabiliyorsunuz. Hem de istemezsiniz ziyaretçileriniz kendi cpu’larının sizin için madencilik yaptığından haberdar olmuyor. Öyle görünüyor ki bazı bittorrent siteleri çoktan bu işlemi sitelerine eklemiş durumda. Tabi ki takipçilerinize haber vermeden onların cpu’larını sizin adınıza coin üretme konusu tartışmalı bir konu. Öte yandan reklamsız bir içerik sunarak ayakta kalmaya devam edebilecek bir alternatif olduğu da bir gerçek. Reklamlardan rahatsız olan kullanıcılar için ise bir kazan kazan modeli adeta.
Bazı reklam engelleyici yazılımlar ve antivirus firmaları coinhive’ı bloklamaya başladıkları için coinhive aynı API’yi farklı bir domain üzerinden sunarak bu işlem için kullanıcının rızası alınıyor.
Ziyaretçilerin cpu’larının sürekli kullanımı yerine, API işlem bazıda kullanımı da mümkün kılmakta. Örneğin ben robot değilim doğrulaması okuyucu ile yayıncı arasında etkileşim olduğu noktalarda spam mesajların önüne geçmek için sık kullanılan bir yöntem. Coinhive, captcha’nın arkasına tıklanıldığı zaman çalışacak şekilde bir yapı da sağlıyor. Bu şekilde hem spam mesajlardan korunurken hem de coin üretmeniz mümkün.
Dahası, link kısaltma servislerine aşinasınızdır. Çoğunluka bit.ly veya goo.gl şeklinde başlayan alan isimleri ile uzun linkleri daha kolay paylaşılabilir kılmak için daha kısa hale getiren servisler. Coinhive da linklerini kısaltabilir. Tabi coinhive’ın asıl amacı daha kısa linkler üretmek değil. Sadece yönlendirme sırasında kullanıcıyı biraz bekletirken tahmin edebileceğiniz gibi arkada madencilik için bir işlem çalıştırmakta.
Özetle, monero diğer altcoin’lere göre kuvvetli bir alternatif. Diğer kripto paralarda yatırımı yaptığınız donanım kadar para kazanabilecekken, monero sahip olduğunuz kitle ile orantılı bir para kazanma modeli sunmakta. Kullanımının etik olması ayrı bir konuyken özgün ve yenilikçi bir yöntem ile bunu yaptığı bir gerçek. Eğer cpu’nuzu sağlık çalışmaları veya hayır işleri için kullanıyor olsaydı kimsenin itiraz etmeyecekti. Belki de bu yaklaşım yeni gelişmelerin tetikleyicisi olacaktır.
PS: Monero, bu yazıyı yazdığım an itibarı ile (21 Ekim 2017) 88 dolardı. Güncel fiyatını buradan görüntüleyebilirsiniz.
Bu yazı, Yazılımcının Seyir Defteri blog’undaki New Generation Cryptocurrency yazısından Türkçe’ye çevrilmiştir.
Bu blogta yokmuş neyseki. 🙂