ABD merkezli yapay zeka araştırmalarında şimdi de insan sağlığını korumak ön plana çıkmaktadır. Sağlık alanında kullanımına başlanması beklenen yapay zeka sistemi sistemi araştırmacılara göre, sistem cilt kanserlerinin tanınmasında uzmanlar kadar başarılı olmaktadır.
Derin öğrenmeyi esas alarak ortaya konulmuş sistem, cep telefonları için daha da geliştirilebilir ve bu sayede tarama alanı artırılıp kanserlerin erken teşhisine yardımcı olabilir.
Aynı zamanda ortaya konulmak istenen yeni sistem cilt lezyonlarının herhangi bir endişe kaynağı olup olmadıklarını belirleme maliyetini de düşürecektir.
Yapay zekanın insan hastalıklarını belirleme, ortaya çıkarma alanına uygulanması amacıyla yapılan son araştırmalara göre, bilgisayarların cilt kanserlerini uzman kişiler kadar başarılı bir şekilde ayrıştırabildiği ortaya çıktı.
ABD merkezli araştırmacılar, hem tarama alanlarının genişleyip hastalıklara erken teşhis konulabilmesi hem de önceki teşhis yöntemlerine göre daha az maliyetli olması sebebiyle yeni sistemin cep telefonları için geliştirilmesi gerektiğine inanıyorlar.
Konuyla ilgili yorumda bulunan Andre Esteva, Stanford Üniversitesi Elektrik Mühendisliği doktora öğrencisi ve ilgili araştırmanın yazarlarından, cep telefonlarına entegre işleminin erken teşhis için ilk adım olduğuna inandığını söyledi.
Araştırmayı önemli hale getiren bir diğer nokta da Dünya Sağlık Örgütü’nün cilt kanseri, araştırmanın yapıldığı hastalık, için dünyanın teşhis konulan en geniş üç hastalığından biri olması ve her geçen gün artmasıdır.
Öyle ki yalnızca Birleşik Krallık’ta 2014 senesinde 131.772 adet melanoma dışı cilt kanseri vakası gözlendi. Aynı sene içerisinde melanoma, en ölümcül cilt kanseri, için 15.419 adet yeni teşhis konulduğu belirtilmekte.
Melanoma’dan bahsetmek gerekirse, cilde rengini veren melanositlerden kaynaklanan bir cilt tümörüdür. Melanositler, cilde rengini veren melanin pigmentini yaparlar. Güneş ışığına daha fazla maruz kaldıkça daha fazla melanin pigmenti üretilir ve cilt rengi koyulaşır. Melanoma bazal hücreli ve yassı hücreli kanserlerden daha agresif seyreder. Melanoma erken evrelerde tedaviyle şifa bulabilir, ancak erken evrede yakalanmazsa yayılma eğilimindedir. Melanoma diğer cilt kanserlerine göre nadir ama daha ciddi seyirlidir. Melanoma cilt kanserlerinin %5 i oluşturmasına rağmen en fazla ölüme neden olan cilt kanseridir. Melanoma erkeklerde omuz ve kalçalarda veya baş ve boyunda görülürken, kadınlarda kol ve bacaklarda daha sık görülür.
Araştırmanın ve bilgisayar sisteminin ortaya konulmasının önemli isimlerinden Esteva, söz konusu hastalığın çoğunlukla görsel muayene ile tespit edilebildiği için araştırmalarını dermatoloji alanından yapay zeka alanına kadar uzanan geniş bir çizgide kendi alanlarında uzman meslektaşlarıyla birlikte çalışmıştır.
Ekibin aynı zamanda Nature dergisine de konu olmuş yaklaşımları derin öğrenme metoduna dayanmaktadır. Araştırmalar sonucunda elde edilmiş verileri sistemi beslemek amacıyla kullanıp, algoritmik olarak kurallar ve ilişkiler belirleyip sonrasında işi sisteme bırakıp, öğrenmesini sağlamaktadırlar. Sistem aldığı bu eğitimin ardından yeni gelecek sırasız, düzensiz verileri sınıflandırabilecek ve geri bildirim yapabilecektir.
Ekip sistemi oluşturmak için Google tarafından 1.28 milyon adet kedi, köpek, bardak gibi nesnelerin görüntülerinin bulunduğu derin öğrenme algoritmasını edindi. Sonrasında bu algoritmaya 130000’e yakın klinik lezyon görüntüleri vererek öğrenme aşamasına geçtiler.
Öğrenme gerçekleştikten sonra test amacıyla ekip sisteme, daha önceden en az 21 dermatolog tarafından teşhis konulmuş 2000 adet görüntüyü sundular. Test sonuçları mükemmel derecesinde olmasa da sistemin teşhislerinin uzmanlar ile paralellik gösterdiğini ortaya çıkardı. Rakamsal olarak sistem, malign lezyonların %95’ini doğru sonuçlandırmıştır. Karşılaştırma kullanarak bu oranı %96’ya çekebilmişlerdir.
Önceki yazılarımda bahsettiğim yapay zeka kullanım alanları genişledikçe insanların işsiz kalacağı konusuna bu araştırma için birinci ağızdan bir yorum geldi. Esteva, araştırmalarının ve ortaya konulan sistemin dermatologlar için işsizlik riski oluşturmadığını sadece dermatologların ilk iki tarama sonucunda elde edebilecekleri bilgileri başlangıçta onlara sunup tedavi sürecini hızlandırmayı hedeflediklerini belirtti.
Esteva ve meslektaşları, ortaya koymak istedikleri sistemlerinin henüz kullanıma hazır olmadığını ve klinik ortamında daha fazla ihtiyaç duyduğunu itiraf etmekteler ve sonuca ulaştıkları zaman diğer bir çok tıbbi alanda da başarılı olacaklarını söylemekteler.
Sistem ile alakalı çeşitli uzmanların yorumlara göz atacak olursak, Durham Üniversitesi’nden bilgisayar ve görüntü işleme uzmanı olan Boguslaw Obara, incelemeleri sonucunda sistemin eğitimi için kullanılan veri kümesinin boyutunun ve karmaşıklığının etkileyici olduğunu söylemiştir. Ayrıca Obara, bu çalışmanın günlük hayatta kullanılmak üzere geliştirilecek diğer sistemler için esin kaynağını olabileceğini belirtmektedir.
İngiliz Cilt Vakfı sözcüsü ve dermatolog Anjali Manto araştırmayı gayet memnun karşılamıştır. Dünya genelinde hem çok fazla teşhise sahip hem de teşhis sayısının giderek arttığı hastalık için erken tanıya ve tedaviye yardımcı olacak bu sistemin çok yararlı olacağını düşünmektedir. Mahto da bu sistemin dermatologların yerini alacağına inanmayanlardan. Bu düşüncesine sebep olarak dermatologların cilt kanserine yakalanmış insanlara teşhis koyarken daha vücudun başka yerlerinde keşifler yaptığını sistemin insanları yanlış bölgeler için uyarabileceğini ve gerekli bölgeyi gözden kaçırabileceklerini söylemektedir.
Uzman görüşlerinden ve sistemin çalışma mantığından yola çıkarak yorumlamak gerekirse, artık hemen her insanın en az bir adet kullandığı cep telefonlarına entegre edilmiş yapay zekanın, görüntü tarama alanının neredeyse Dünya geneline yayılacağını öngörmek mümkündür. Bu sayede her saniye gözlem altında tutulan insanların vücutlarında meydana gelmiş her değişikliğe tepki verme hızı artacak ve erken tanı dediğimiz kavramın bile ötesine geçebileceğiz. Ayrıca sağlık alanı yararına yapılan bu çalışmanın kliniklerin dışına çıkması, yapılması planlanan diğer çalışmalara da örnek olup yalnızca cilt kanseri için veya sağlık alanı için değil diğer bir çok alanda insanların birinci elden deneyimleyebileceği yapay zeka çalışmalarının ortaya çıkmasını tetikleyecektir.
Kaynak: The Guardian