Sosyal Medyayı Evcilleştirmek için Devlet Desteği?
Çin’de WhatsApp yerine yaygın olarak kullanılan WeChat isimli bir mobil mesajlaşma uygulaması var. Hatta bizim WhatsApp’ı kullandığımızdan çok daha yaygın bir şekilde kullanılıyor Çin’de. Mesela markette alışveriş yaptıktan sonra kasada ödemenin WeChat üzerinden yapılması çok yaygın. WeChat’in yaygın olarak kullanıldığı bir başka alan ise okullar. Ööğretmenler ödev vermek ve verilen ödevleri kontrol etmek için yaygın olarak WeChat kullanıyor. Hatta öğretmenler WeChat’i velilere “ödevleri kontrol ettiniz mi, yaptırdınız mı,..” gibi baskı kurmak için de kullanıyorlar.
WhatsApp sadece SMS’in yerini almadı, onun çok daha ilerisine geçti. Arkadaşlarla, aile ile iletişim için WhatsApp, nerede olduğunu anlık olarak paylaşmak için WhatsApp,.. derken artık iş hayatında da WhatsApp kullanımı oldukça yaygın ve artık bu durum “malesef” kanıksanmış durumda. Eskiden email vardı, şimdi onun yerine de WhatsApp kullanılıyor pek çok durumda, üstelik o meşhur “mavi tık” sayesinde atılan mesajların okunup okunmadığını da kolayca görmek mümkün yani email’in de ötesine geçmiş durumda WhatsApp. Mesai saati içinde, dışında, hafta sonunda, tatilde,.. her şekilde yapışmış durumda. Benim çalıştığım şirketlerin birinde, şirketin servis verdiği farklı kanalların her birisi için ve organizasyon yapısına uygun şekilde farklı WhatsApp grupları vardı, kurumsal email ile iletişimin yanı sıra WhatsApp da şirket içi iletişim için yaygın olarak kullanılıyordu.
Bir de okuldaki çocuklarımız için genellikle annelerin kurduğu “WhatsApp Anneleri” grupları da hayatımızın günlük vazgeçilmezlerinden oldu. İş yerinde pek çok şeye karışan İnsan Kaynakları (HR) ya da bankalar gibi şirketlerde kolluk kuvveti gibi görev yapan Teftiş (audit) gibi yapıların da anlık mesajlaşmanın bu denli kurumsal yaşamın içine girmiş olmasına ses çıkarmıyor olmaları ya da görmezden gelmeleri de oldukça yaygın bir durum.
Çin’de durum pek çok alanda olduğu gibi bu konuda da daha uç noktalara taşınmış durumda, öğretmenler ödev vermek ve verilen ödevleri kontrol etmek için yaygın olarak WeChat kullanıyor. Hatta öğretmenler WeChat’i velilere “ödevleri kontrol ettiniz mi, yaptırdınız mı,..” gibi baskı kurmak için de etkin olarak kullanıyorlar.
Devletin bu konuda bir düzenleme yapmasına sıcak bakan hatta bu alanda regülasyonlar koymak için kanun hazırlıklarına başlayan yerlerin olduğunu duymak beni şaşırtmadı, özellikle bunun Çin’de olduğunu duymak hiç de sürpriz olmadı. Çin eğitim bakanlığı aileler ve çocuklar üzerindeki WeChat yükünü kaldırmak için “öğretmenlerin WeChat gibi mobil mesajlaşma uygulamaları ile öğrencilere ödev vermeleri ve velileri ödevleri kontrol etmeleri için taciz etmeleri yasaklanmalı” şeklinde özetlenebilecek bir tasarı üzerinde çalışmaya başlamış.
Çin eğitim bakanlığı “öğretmenlik ciddi bir iştir, öğretmenler kendi öğretme sorumluluklarını velilere ve öğrencilere delege edemezler” şeklinde bir açıklama da yapmış.
Teknolojiyi kullanmanın önemine ve gerekliliğine inanan birisiyim ancak hayatta her şeyde olduğu gibi teknoloji kullanımında da etik değerleri ve özel hayatın mahremiyetini korumak için sınırlar olmalı. Bunu bireyler kendileri sağlayamıyor, çalıştıkları şirketler destek olmuyor hatta ön-ayak oluyor, okullarda öğretmenler bunu suistimal ediyorsa, o zaman gerekli düzenlemeleri yapmak için geriye sadece devlet kalmıyor mu?
