Merhaba;
Bu yazımda teknolojinin gelişim sürecine aşama aşama değinmeye çalışacağım.
İnsanoğlu varoluşundan itibaren daha iyi koşullarda yaşayabilmek için birçok girişimde bulunmuş ve bu girişimlerin sonucunda ortaya çıkan inovasyonlarla hayatlarını daha kolay ve eğlenceli hale getirmişlerdir.
Bu gelişmelerin bazıları; hayatta kalabilmek için bazıları ise varolan yaşam standartlarını yükseltebilmek için yapılmıştır. Zamanla ihtiyaçlar da bölümlere ayrılmış ve bu ihtiyaçları karşılayabilmek için sektörler oluşmuştur. Bu sektörlerin kazandırdığı birçok inovasyon birbirleri arasında etkileşim içerisinde olup, birleştirilerek de yeni inovasyonlar ortaya çıkmıştır.
Yapılan tüm bu yeniliklerin hızı zamanla artmakta ve yapılan her yenilik hayatımızın bir parçası haline gelmektedir. Yapılan yeniliklerin ve teknolojinin hızı ile ilgili birçok görüş olsa da bu hızlı net bir şekilde ölçümlemek mümkün değildir. The Second Machine Age kitabında teknolojinin hızı bir örnekle açıklanmaya çalışılmıştır. Bir ‘tribble’ ın büyüme hızı (Tribble; Uzay Yolu dizinde yer verilen tüylü bir canlıdır. Özelliği ise; bir tribble hergün bir tribble doğurmaktadır.) örnek gösterilmiştir. Tribble hergün 2 kat daha büyükmektedir ve başlarda bu rakam düşük olsa da bir süre sonra uçsuz bucaksız bir büyüme gerçekleşecektir.
Intel’in kurucu ortağı Gordon Moore; 1965 yılında yaptığı bir tahminle ünlenmiş ve günümüzde de geçerliliğini hala koruyan bir yasayı ortaya çıkartmıştır. Moore yazısında; ‘Transistör başına minumum maliyeti oluşturan ‘‘çip başına düşen transistör’’ sayısı her yıl yaklaşık iki kat artmaktadır. Kısa vadede bu oranın (yükselse bile) bu şekilde devam etmesi beklenebilir. Uzun vadedeyse artış oranıyla ilgili durum belirsizdir. Ancak en az on yıl boyunca sabit kalmayacağını düşündürecek hiçbir gerekçe de bulunmamaktadır.’ İfadesini kullanmıştır.
Bu metinde belirtilmek istenen aslında; tribble ‘nın büyüme hızı ile aynıdır. Moore bu yazısı ile; Teknolojideki gelişim her yıl iki katına çıkacağı ve maliyetin de bu oranda düşeceğini anlatmak istemiştir. Günümüzdeki teknolojiyi düşündüğümüzde ve geçmiş 3-4 yılla karşılaştırdığımızda muazzam bir değişiklik olduğu görülmektedir. Bu değişimi gördükçe gelecekte olacaklar; hayal gücümüzün de ötesinde olacaktır.
İnternet Öncesi Teknolojinin Gelişim Süreci
İnsanlık tarihinde birçok devrim niteliğinde gelişme olmuştur. Bu gelişmelerin hangisinin en büyük olduğunu net olarak söylemek mümkün olmayabilir fakat en büyük olanları gruplayabiliriz. Hayvanların evcilleştirilmesi, ateşin bulunması, tekerleğin icadı vb. tüm buluşlar hiç kuşkusuz gelişim için çok faydalı olmuştur. Fakat tüm bunlara ek olarak Buhar Devrimi yeni bir devrin başlaması olarak görülmüştür. Buhar motorları ile verimliliğin katlandığı ve insanların ve hayvanların kas gücünün sınırlarının arttığı belirtmektedir. Buhar makinesinin icadi ‘Birinci Sanayi Devrimi’ olarak da adlandırılmaktadır.
İlk Sanayi devrimi ile beraber; insan gücünün yanında makinelerin yardımı da daha etkili şekilde kullanılmaya başlanmıştır. Bu gelişme ile beraber üretim arttığı ve daha kolay bir hale hale geldiği için; hem işletmelerdeki karlılık artmış hem de üretilen ürünlerin fiyatları ucuzlamış ve daha geniş bir kitlenin bu ürünleri alabilmesi sağlanmıştır.
Üretim Bandı..Üretimde insan gücünün en verimli şekilde kullanılmasını sağlayan devrimlerden birine de ‘üretim bandı’ kullanımı diyebiliriz. Üretim bandından önce; insanlar üretim sırasında uzmanlaşmakta ve bu uzmanlıklarını üretilecek olan ürünün tüm aşamalarında göstermekte ve ürünleri tek başına yapabilmekteydi. Bu da tecrübeli ve yetenekli insanların yüksek ücret almasına ve uzmanlaşmaya önem verilmesini sağlamaktaydı. Fakat bu dönemde uzman işçi bulmak hem zor hem de maliyetliydi. Henry Ford; Üretim bandıyla üretim hattını parçalara bölerek her insanın bir aşamada işlem yapmasını sağlamış ve bu şekilde hem tüm süreçte uzmanlaşma gereksinimini ortadan kaldırmış hem de uygun fiyata işçi çalıştırabilmiş oldu. Bu gelişmeyle beraber birçok firma üretimlerini; üretim bandına çevirmiş ve işgücünün ucuzlamasını hem de üretimin artmasını sağlamıştır. Bu gelişmenin bir faydası da; her insan kendi yaptığı aşamada uzmanlaştığı için işin kalitesi artmış ve hatalı üretim de minumum düzeye düşmüştür.
Teknolojiye ve üretime en büyük katkılardan biri de elektrik enerjisinin ve petrolün üretimde enerji kaynağı olarak kullanılması olmuştur. Bu gelişmeleri de ‘ikinci sanayi devrimi’ olarak nitelendirebilriz. Bu devrimle beraber ulaşım ve haberleşme kolaylaşmış, üretilen teknolojiler ve ürünler daha geniş kitlelere yayılabilmiştir. Burada bir etken de nakliye sürecini kolaylaşmasıdır. Otomobillerin üretilmesi ve petrolün enerji kaynağı olarak kullanılmasının ardından nakliye süreçlerinde iyileştirmeler yapılmış ve daha az maliyetli hale gelmiştir.
İnternet Sonrası Teknolojinin Gelişim Süreci
1970‘lı yıllarda hayatımıza giren bilgisayar teknolojileri ile yeni bir dönem başlamış hem bireyler için hem de firmalar için büyük değişiklikler ve gelişimler yaşanmıştır. Bilgisayar ilk olarak endüstriyel anlamda kullanılmaya başlanmıştı ve yapabildiği işlemler de kısıtlıydı. Hatta bu süreçte; bilgisayarların hem kişiselleştirilemeyeceği hem de bir süre sonra kullanımdan kalkacağını savunan görüşler olmuştu. Günümüzde bu görüşlerin tamamen geçersiz olduğu rahatlıkla ifade edilebilmektedir.
Bilgisayarların hayatımıza girmesi ile birlikte; birçok endüstride kullanıma başlanmış ve insanların yaptıkları basit işleri yapmaya başlamışlardır. Bu gelişme ile beraber basit işleri yapan insanlar yerine daha kalifiyeli insanlara olan talep artmıştır. Bu gelişmelerin sonucunda ise; işgücünün değeri azalmıştır. Yapılan araştırmalarda; 1980 ‘lerin başlarından itibaren küresel emek piyasasının payında ciddi bir gerileme olduğu gözlenmiştir.
Biraz da internetin tarihine değinelim. İnternet tarihinden beri birçok aşama geçirmiştir, bunlar başlıca aşağıdaki başlıklar halinde sıralanabilir.
1.Aşama; araştırma dönemi. Bu dönem de sadece akademik ortamlarda yaygın kullanımı olan araştırma amaçlı ağlardır.
2. aşama; şiketlerin, firmaların kendileri hakkında bilgilendirme dönemi diyebiliriz. Herkesin bir alan adı alıp, ne yaptığını, nasıl yaptığını anlatarak daha geniş kitlelere tek yönlü olarak bilgi aktarma çabasında oldukları bir zaman dilimi olarak tanımlayabiliriz.
3 .aşamada; internet artık giderek statik ve durağan olmaktan çok interaktif olmaya doğru yol almakta, sunulan ürün ve servislerin satın alınma işlemlerinin gerçek zamanlı gerçekleştiği altyapı olanaklarının yaygınlaşarak geniş kitlelere sunumu sağlanmaktadır. İşte tam bu zaman dilimi içerisinde eBay ve Amazon.com benzeri uygulamalar adeta mantar gibi çoğalmışlardır. Aynı zamanda bu aşama “dot.com” çıkışı ve çöküşü olarak ta adlandırılabilir.
4. aşama, “Sosyal Medya, Semantik Web” kavramları yaygınlık kazanmaktadır. Kullanıcıların birbirleri ile metin, foto, video gibi medyaların paylaşımını sağlayan YouTube, Facebook, Twitter gibi şirketler giderek hem popüler olması hem de para lazanır duruma gelmeleri bu dönemde var olmuştur.
Başka bir sınıflandırma yapmak gerekirse, Web 1.0 ilk iki aşamayı tanımlamak için kullanılabilir. Web 2.0, Sosyal medya ve kullanıcı tarafından geliştirilen içerik bolluğu olarak üçüncü ve dördüncü aşamadan oluşabilir. Web 3.0, Semantik web. Son olarak da Web 4.0 Nesnelerin Interneti olacaktır diyebiliriz. Aslında bu sıralama bazen aldatıcı olabilir. Bu numaralar birbirlerini takip eden, biri bitince diğeri başlıyormuş gibi algılanabilen sıralı numaralar değillerdir. 2.0, 3.0 ile beraber gelişmiş ve içinde tüm eski diğer öğeleri barındırmaktadır. 4.0 da kendinden önce gelen her türlü gelişmeyi ve avantajı kullanarak oluşmaktadır. Web 4.0‟a ait ve diğerlerinden en önemli ayrımı, gerçek zamanlı işlemlerin fiziksel dünyaya doğru geçiş göstermesi denebilir.
Günümüzde ve gelecekte bizi bekleyen teknolojilere farklı bir yazımda değineceğim. Hiç şüphesiz; gelecekle ilgili öngörülen teknolojik gelişimlerin daha fazlası hayatımıza girecektir, Moore yasası ve teknolojinin bugün geldiği nokta bu varsayımı destekler niteliktedir.
