Sihir nedir? 5G/6G ya da yeni nesil GPU/CPU’lar vaat edilen kurtarıcılar mıdır?
What is The Magic? 5G, Next-Gen GPU/CPU or Something Unknown?
Bu makalede günümüzde yaygın olarak kullanılan hiçbir teknolojiyi eleştirmeyeceğiz. Bizce onlar kendi işlerini oldukça başarılı bir şekilde yapıyorlar. Biz onlardan ve onları yanlış kullananlardan o kadar çok şey öğrendik ki hepsine ne kadar teşekkür etsek azdır.
Aşağıdaki linkteki makale sizlere Arsuite’nin doğuşu hakkında, yeni nesil bir teknoloji platformunun nasıl yaratıldığı veya bir platformun yaratılacağı hakkında yararlı bilgiler sunabilir.
Arsuite Immersive Intelligence
Bu makalede günümüzde yaygın olarak yanlış yerde ve yanlış şekilde kullanılan teknolojileri ve kullananları hiç çekinmeden eleştireceğiz. Çünkü o yanlışların faturalarını biz de ödüyoruz. Örneğin çok güzel teknolojileri yanlış yerde kullanmaya çalışarak hiçbir şey üretemeyen, başaramayan insanların “Immersive ve Interactive 3D XR, VR, AR” teknolojilerinin yaygın kullanımı için 5G bağlantı hızına ve yeni nesil CPU/GPU’lara ihtiyacımız var demesinden bıktık. XR, VR, AR için yaratılmamış ve optimize edilmemiş bir game engine üzerinde yarattığınız sahnelerden nasıl bir sonuç veya nasıl bir başarı bekliyorsunuz anlamış değiliz. Haydi bu saçma balonu birlikte patlatalım.
5G gelse de, yeni nesil işlemciler yaratılmış olsa da data işleme ve streaming mimarisini iyi kurgulamış bir alt yapı her zaman sizden önde olacaktır. Siz tüketiciye bir sahne ya da bir tane 3D model gönderirken birileri 10 tane 3D sahne ya da 3D modeli aynı anda gönderecektir. Çok güzel bir arayüz ya da sahne tasarlayabilirken, o sahneyi minimal kaynak tüketimi ile nasıl stream veya render edeceğinizi bilmiyorsanız, 5G hızlarına ve next-gen CPU/GPU’lar ihtiyacımız var diyeceksiniz. Yok kardeşim lazım değil.
Gerçekten 5G ve yeni CPU/GPU lara ihtiyacımız var mı? Yoksa tüm bu serzenişler boş birer bahane mi?
Şu anda AR/VR teknolojileri göreceli olarak dünyanın daha gelişmiş bölgelerinde daha yaygın kullanılıyor. Mevcut bağlantı hızlarında multi-user interactive VR/AR deneyimi için hiçbir engel yoktur. Şöyle bir örnek verelim video call toplantı yaparken herhangi bir gecikme yaşıyor musunuz? Hayır! (lütfen extreme hat kopmalarını göz ardı ediniz, bunlar 5G/7G de olacaktır.)
Hemen şu itiraz gelecektir. “Ama biz sadece bir video stream etmiyoruz, koca bir virtual dünyayı stream ediyoruz.” O zaman streaming mimarinizi ya da alt yapınızı gözden geçirmelisiniz. Bir şeyleri kesinlikle yanlış yapıyorsunuz.
Herhalde 5G ile gelmesi beklenen en büyük yeniliğin 1ms nin altındaki latency değerleri ve çok yüksek bant genişliği olduğunu duymayan kalmamıştır. Bu bir mucize midir, değil midir? Da Vinci Surgical System üzerinden 5G yi inceleyelim.
Da Vinci Surgical System
Evet, 5G böyle bir sistem için mucizedir. Bu sistem ile Amerikadaki bir cerrah Çindeki bir hastaya anında müdahele edebilir. Ancak mevcut 4G/4.5G teknolojilerinde edemez. Neden?
5G nin alameti farikası bandwidth genişliğinden gelir. Yani çok düşük gecikme ile çok yoğun ve büyük bir datayı yerden bir yere gönderebilirsiniz. Bunu bir fizikçi edası ile elektro manyetik dalga teoremleri ile açıklamayı çok isterdik. Kafa karıştırmayalım değil mi?
Bu durumda 5G yi şöyle basitleştirebiliriz. Elimizde tek kanallı bir kablo olsun. Bu kablonun iç yapısını ince bir boru şeklinde olduğunu varsayalım. Bu borudan aynı anda 5 belki 50 tane 8K filmi hiçbir gecikme olmadan çok uzaktaki bir arkadaşımıza gönderebiliriz. Böylesi yoğun data transferlerini mevcut 4G/4.5G teknolojisi destekleyemiyor. Ancak 5G de yakında gelecek gibi durmuyor.
Da Vinci Surgical System de Amerikadaki bir doktor Çindeki bir hastaya müdahele ederken ya da ameliyat ederken işlem yaptığı bölgeyi mümkün olan en yüksek netlik kalitesinde mümkün olan en kısa gecikme ile görebilmelidir. Aksi durumda operasyon başarısız olabilir ve hasta kaybedilebilir. Buradan hareketle Da Vinci Surgical System ‘i 4K ya da 8K kalitesindeki bir görüntüyü neredeyse sıfıra yakın bir gecikme ile Çin’den Amerika’daki doktora gönderebilmelidir. Amerika’daki doktor da operasyon bölgesine müdahele komutu verdiğinde bu komutunda neredeyse sıfıra yakın bir gecikme ile Çin’e gönderilmesi gerekmektedir. İşte bu sistemin sorunsuz olarak çift yönlü çalışması bir mucizedir.
Metaverse
Metaverse örneğini ela alalım. Bu Metaverse günümüzdeki gibi düşük kalitede aşırı low poly değil, “Ready Player One” daki gibi photorealistic, sürükleyici ve kusursuz olsun. Ek olarak bu Metaverse’de milyonlarca kişi aynı anda aktif olsun. Bu Metaverse’de oluşacak data trafiğini hayal edebiliyor musunuz?
Böylesi extreme örneklerde 5G’ye ihtiyacımız vardır. Ancak optimize edilmemiş platformlar 5G’de de beklenen şekilde çalışmayacaktır. Kesin bilgi!
- Normal hayatın akışında ya da bir 3D “XR, VR, AR” sahnesinin stream edilmesinde de 5G ye gerçekten ihtiyacımız var mı?
- Henüz icat edilmemiş ve daha gelişmiş bir işlemci ailesine gerçekten ihtiyacımız var mı?
Arkadaşlar peşinen söyleyelim yok!
The Mistake
Örneğin ismi AR dünyasında herkesçe bilinen çok meşhur AR gözlük üreticisi vardır. Sanırız 2010 de kuruldular. Bir dönem market değerlemeleri 6 milyar dolara kadar yükseldi. Sonra hızla 400 milyon dolara kadar düştü. Şimdilerde körfez sermayesi desteği alarak market değerlemelerini birkaç milyar dolara kadar çıkardılar. Buraya kadar herşey mükemmel. İnişli çıkışlı olsa da bir yatırım toplama başarı hikayesi yarattılar. Kimse itiraz edemez. Ancak yatırım toplamadaki başarı hikayesini bir teknoloji başarı hikayesine dönüştüremediler. Neden?
İlk olarak aşırı bir şekilde animation, interaktivite gibi jan janlı özelliklere odaklandılar. Market yaratma ve consumer isteklerinden dolayı böyle bir yöntem seçmiş olabilirler. Ancak bu makale yazıldığı tarihte hala çalışan bir gözlük satabilmiş değillerdi.
Kullandığınız eski yöntemler ya da teknolojilerle yarattığınız animatif AR, interaktif XR gibi immersive 3D sahnelerin oluşturacağı işlemci, memory, storage ve network yükünü hesaplamazsanız ya da hesaplayamazsanız bunları stream edemez ya da herhangi bir cihazda çalıştıramazsınız. Sadece After Effect ile yaratılmış projeksiyon videoları paylaşırsınız. Şu anda dünyada birçok firmanın yaptığı sadece video paylaşmaktır.
Buradaki game changer nokta kullandığınız tasarım ve geliştirme araçlarının neredeyse tümü sizlerin kullanmak istediği amaçlar için yaratılmadı. Yani bir game engine ‘den web ya da mobile browserlar için en üst seviyede optimize edilmiş herhangi bir immersive 3D sahne üretmesini bekleyemezsiniz. O game enginelerin de biz bunu yapıyoruz dememeleri de lazım ama yapıyoruz diyorlar.
The Past
Bizim açımızdan immersive dünyadaki birçok kritik hata çözümün yanlış yerde aranmasından kaynaklanmaktadır. Günümüzde yaygın olarak kullanılan 3D desing, rendering tooları ve game engineler genelde 2000 lerde ortaya çıkmışlardır. Bu bir sorun mu? Değil!
- Sorun bu araçlar cloud-native sistemleri desteklemek veya yoğun data transferleri için yaratılmadı.
- Sorun bu araçların core alt yapılarını ve engine’lerini günümüze göre upgrade etmemiş, sadece belirli seviye güncellemeler ile yetinmiş olmalarıdır. Kötü demiyoruz, yeni ve farklı bir dünyaya tam hazırlıklı değiller diyoruz.
- Sorun yeni geliştirilen araçların bir çoğunun da ortaya yeni bir şey ortaya koyamamış olmalıdır. Sadece var olanları biraz iyileştirmiş olmalarıdır.
Sorun 2000 lerdeki teknik ve donanımsal kısıtlamalar nedeniyle veriye bakış açımız ve verileri tutma şeklimiz oldukça farklıydı. Aslında 2000 lerde datayı yazmak yani kaydetmek ile ilgili çekincelerimiz vardı demek daha doğru olur. O dönemde donamımlar yetersiz ve pahalı olduğundan kullanılmayacağını düşündüğümüz hiçbir datayı kaydetmezdik. Hatta gerekli olanları kısaltarak kaydettiğimiz günler de olmuştur. Bugün düşününce ya da böyle pat diye söyleyince baya komik geliyor.
Günümüzde ise neredeyse her şeyi kaydediyoruz, hatta kaydetmeyeni dövüyoruz. Bugün bir datayı kaydetmemek ya da silmek o datayı saklamaktan daha pahalı hale geldi. 20 yılda teknolojinin geldiği durum bu iken 2000 lerin bakış açısı ile yazılmış ve core parçaları hala o dönemin izlerini taşıyan uygulama ve frameworkler ile yeni bir şeyler yaratılamayacağı aşikardır. (öyle ise ne yapmak nereye varmak istenmektedir.)
Yanlış yaklaşımlar ve yapılan hatalar sonucunda immersive, interactive ve 3D “AR, XR, VR, Metaverse” teknolojilerinin kusursuz çalışması için 5G ya da yeni nesil CPU/GPU’lara ihtiyacımız var diyemezsiniz. İspatlayalım!
Var olan, yaygınlaşmış ve kabul görmüş teknolojilere uyumlu ürünler tasarlamak yerine; uyum problemi olan ürünler geliştirirseniz. Sonuç hüç şüphesiz hüsran olacaktır. İşin trajikomik tarafı bu ürünleri yeni bir teknoloji yaratmadan, yaygın kullanılan eski teknolojiler ile yaratmaya çalışıyorsunuz. Yani yaygın ve sık kullanılan teknolojilerle sıra dışı ama uyumsuz ürünler yaratmaya çalışıyorsunuz. Çalışmayın!
Massive data processing, data streaming ile 3D model, “AR ,XR, VR, Metaverse” teknoloji platform alt yapıları geliştirmek birbirlerinden çok farklı disiplinlerdir. Dersinize çalışın!
The Future
Yukarıdaki videoyu biraz konuşalım ve sonrasında globalde yaygın olan AR, XR, VR ve Metaverse tasarlama ve geliştirme yöntemlerini tartışalım.
150K polygon 3D model + 2K texture + 4K HDRI Skybox özellikerine sahip bu 3D “AR/XR” sandalye sahnesi Arsuite Designer Studio’da tasarlanmıştır. 3D sahne 10-12 MB sahne boyutuna sahiptir. Sizler sandalyeyi XR ve AR de inceleyebilirsiniz. Biz sadece AR üzerinden konuşacağız.
Sandalyeyi incelerken lütfen download ve açılma hızına dikkat ediniz. Biz 100 Mbit bağlantı hızında herhangi bir mobil cihazda 300-350 ms gibi bir sürede bu sahneyi download edip görüntüleyebiliyoruz.(download + render edebiliyoruz.) Bu sürenin 85-90% network gecikmesine 10-15% gibi bir sürede 3D model ve sahnedeki materyallerin render edilmesine harcanmaktadır. (iOS kullanıcıları için render süresi değişmezken, Apple’in kaprislerinden dolayı download süresi iki katına kadar çıkabilir.)
Bu benchmark sonuçlarına göre Arsuite Engine ile yaratılmış bir 3D sahnenin indirilme ve açılma süresi aynı boyuttaki tek bir 2D jpeg/png dosyasının indirilip açılmasından daha kısa sürüyor diyebiliriz?
- AR yerleştirme yaparken lütfen kameramanın elinin titremesini dikkate almayınız. 🙂
- Sizler de bire bir aynı deneyimi Prefect Chair linkine tıklayarak yaşayabilirsiniz.
- AR sahnede sanal skybox kullanılmamaktadır. AR sahnesindeki yansıma ve gölgeler tamamen gerçek gökyüzü ve çevresel bileşenlerden alınmaktadır.
Sandalye bir sahil kenarında çimler üzerine yerleştirilmiştir. Sandalyenin altına dikkatlice baktığınızda sandalyenin gölgesinin çimlere düştüğünü görebilirsiniz. Sandalyenin üzerine baktığınızda süngerin üzerindeki kanallardaki gögeleri görebilirsiniz. Sandalyeyi döndürdüğünüzde veya büyüttüğünüzde gölgenin de değiştiğini veya büyüdüğünü görebilirsiniz.
Sandalyeye yaklaşıp uzaklaşırken kameranın etkilendiği ışık ve çevresel etkiler de değişmektedir. Video da gördüğünüz üzere bu ışık değişiklikleri anında sandalye üzerine yansıtılmaktadır. Gölge ve texture renk aralığı anında bu değişikliğe cevap vermektedir.
Tasarımda 85 cm olarak belirlenen sandalyenin boyutu AR sahnede 4 metreye kadar çıkarılmıştır. Sandalyenin boyutundaki böylesine extreme değişikliklere rağmen sadalyenin formu ya da görüntü kalitesi bozulmamıştır.
Sandalyenin boyutu 5 kat büyütülmüşken, sandalyenin bir ayağı üzerindeki ağaç desenine ve desen üzerindeki oyuklara odaklanmak için sandalyeye yaklaşıldığında sandalye üzerindeki texture’un kalite seviyesi net olarak görülmektedir. Sandalye AR ile 5 kat büyütülmesine rağmen texture bozulmamıştır. Hatta sandalyenin bu ayağı yakınındaki gerçcek bir ağaç ile de karşılaştırılmıştır.
Sandalye gerçek boyutuna yani 85 cm’ye düşürülüp yanına yaklaşılarak tekrar sandalye textureleri incelenmiştir. Bu incelemede sandalyenin ayağı üzerindeki ağaç desenine ve desen üzerindeki oyuklara odaklanıldığında yine mükemmel seviyede görüntü kalitesi ve netliği elde edilmiştir. Yani texture orijinal boyutunda iken sandalyenin bir noktasına yaklaşmak suretiyle yapılan zoom’da da görsellik mükemmel ötesi durumdadır.
E hani photorealistic, yüksek görsel kalitesine sahneler için 5G lazımdı? 150K polygon + 2K texture + 4K HDRI Skybox ‘a sahip bir sahne ile bunları yapabiliyoruz. Peki 5 milyon üzeri polygon + 4K texture + 4K HDRI Skybox ile neler yapabileceğimizi hayal edin? Evet, bunu da yapabiliyoruz, hem de sadece birkaç saniye içerisinde.
Peki böylesine kaliteli bir AR, XR sahnesi yaratıp tüm dünya ile paylaşmak için ne yapmalıyız? Aslında ne yapmamalıyız?
The Big Mistake
Application Driven AR, XR, VR, Metaverse Geliştirme
Globalde yaygın olarak kullanılan AR, XR, VR, Metaverse tasarım ve geliştirme araçları ve API’ler genelde başka uygulamalarla birlikte çalışan plugin ya da extensionlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Örneğin bir game engine IDE’sine ya da bir başka tasarlama aracına bir plugin eklenerek AR, XR, VR, Metaverse sahneleri yaratılmaktadır. Kendi başına çalışan az sayıda uygulama olsa de yaygın kullanıma çok uygun değildirler.
Bir başka platformda çalışan bir plugin ile tasarlanıp geliştirilen AR, XR, VR, Metaverse sahneleri doğal olarak o platform ait gereksiz code parçalarını ve varsa zayıflıklarını taşımaktadırlar.
Örneğin yukarıdaki sandalye gibi bir XR ve AR sahnesini böyle bir plugin üzerinden yaratmış olsaydık; XR ve AR için ayrı ayrı tasarım ve geliştirme yaparak export etmeliydik. (Export önemli bir keyword.)
Sandalye aynı anda WebXR ve WebAR özelliklerine sahip. Bu durumda XR sahne için bir tasarım yapmalı ve bir uygulama üretmeliydik. AR sahne için ise ayrıca bir tasarım yapmalı ve bir uygulama üretmeliydik. Yani bir AR, XR sahne için en az iki kere tasarım, geliştirme yapacaktık ve elimizde en az iki farklı uygulama olacaktı.
- Bu platformların tamamında AR, XR, VR sahneleri için aynı model kullanılsa da ayrı ayrı tasarım ve geliştirme yapmak zorundasınız.
- Bu platformların tamamı her yeni AR, XR, VR sahne için ayrı ayrı uygulama yaratırlar. Kaç farklı sahne tipi varsa hepsi için farklı uygulama yaratmak zorundasınız.
- Tasarım ve geliştirme için kullandığımız bu platformlar istemsiz de olsa kendisine ait bazı gereksiz kod parçalarını bu uygulamalar içerisine ekleyeceklerdir. Gereksiz kod, gereksiz performans kaybı, gereksiz dosya yükü demektir.
- Yukarıdaki sandalyede herhangi bir değişiklik yapmak istediğinizde her şeyi baştan tekrar yapmak ve tekrar iki uygulama export etmek zorundasınız.
- Bu platformlar AR, XR, VR tasarım ve geliştirmeleri için yapılmadılar. Yani AR, XR, VR tasarım ve geliştirmeleri için bir performans optimizasyonuna sahip değiller.
- Bu platformlar cloud-native işlemler için optimize edilmediler. Dolayısıyla yaratılan AR, XR, VR sahnelerini en hızlı ve en güvenli şekilde tüm dünya ile nasıl paylaşacaklarını bilmiyorlar.
- Bu platformlar web ya da mobile browserlarda çalışmak için optimize edilmediler. Yani bu platformlarda üretilen AR, XR, VR sahneleri yaygın kullanıma uygun değil.
- Bu platformlarda tasarım ve geliştirme yapacak kişilerin ileri derecede tasarım ve kodlama bilgisine sahip olmaları gerekmektedir.
- Bu platformlarda tasarım ve geliştirme yapacak kişiler yarattıkları AR, XR, VR sahneleri paylaşmak veya web’te yayınlamak için 3D Stream API, CDN, CMS vb çok gelişmiş bir backend alt yapısı geliştirmeleri gerekmektedir.
Application Model AR, XR, VR Geliştirme Akışı
Her bir AR, XR, VR sahnesi için her bir sahneyi ayrı ayrı tasarlamak, geliştirmek, export almak, bulut sunucusuna yüklemek, test etmek (dev test) ve test etmesi için müşteriye göndermek (UAT) zorundayız.
Eğer yanlış bir tasarım yaptıysak ya da müşteri tasarımımızı beğenmedi ise her şeyi yeniden tasarlamak, geliştirmek, export almak, bulut sunucusuna yüklemek, test etmek ve test etmesi için tekrar müşteriye göndermek zorundayız.
- AR, XR, VR sahnelerinin sağlıklı çalışabilmesi ve yayınlanabilmesi için 3D Stream API, Web-Server, CDN management, CMS geliştirme ve Siber Güvenlik gibi çok önemli ek geliştirmelerden bahsetmedik.
Kaçınılmaz olarak bu akışı bizden istenen tüm AR, XR, VR sahneleri için gerekirse tekrar tekrar işletmek zorundayız. 5G gibi teknolojileri beklemeden bu akışı birkaç kere işletmek zorunda kalan tasarımcılar, geliştiriciler, kullanıcılar veya müşteriler bir müddet sonra AR, XR, VR, Metaverse teknolojilerinden zaten vazgeçiyorlar.
Kim, neden, bu kadar karmaşık ve uzun bir tasarım geliştirme sürecine katlansın ki? Sanki 5G sızlanması yapmadan önce yapılacak çok daha başka ve çok daha önemli işlerimiz var.
Application Driven AR, XR, VR Geliştirme Sonucu
Yukarıdaki sandalyeyi baz alarak ilerlemeye devam edelim. 150K polygon 3D model + 2K texture + 4K HDRI özelliklerine sahip üç tane farklı application yaratmamız gerekmektedir. Bu da tasarım, geliştirme ve yayınlama süreçlerini inanılmaz karmaşıklaştırıken cloud server’da saklanacak ve yayınlanacak data miktarını da aşırı derecede artıracaktır. Optimizasyon eksikliği, uygulamalara gereksiz kod ekleme gibi çeşitli nedenlerle bu uygulamaların boyutu olması gerekenin birkaç katından fazla olacaktır. Çok geç kalma 5G ve yeni nesil işlemci.
Makale de buraya kadar geldiyseniz artık sizin de koyu bir 5G takipçisi olduğunuza eminiz. Bu kadar yanlış kurgulanan bir modelde göreceli olarak büyük boyutlara sahip olabilecek AR, XR, VR, Metaverse sahnelerini 5G ve yeni nesil işlemciler olmadan sağlıklı çalıştırabilmek mümkün değil. Belki de buraya kadar anlatılan tasarım ve geliştirme yöntemlerini kesinlikle kullanmamalısınız!
Data-Driven AR, XR, VR Geliştirme
Buraya kadar tartıştıklarımızdan anlaşılacağı üzere bir yeni bir 3D “AR, XR, VR, Metaverse” geliştirme modeline ihtiyacımız var. Bu yeni modelin modern data işleme yöntemlerini benimsemesi, cloud-native sistemleri desteklemesi elzemdir. Bu yöntemleri destekleyecek platform mümkünse;
- Tamamen cloud-native olmalıdır.
- Tamamen cloud-native bir tasarım studiosuna sahip olmalıdır.
- Tamamen no-code geliştirmeyi desteklemelidir.
- 3D modeller için yeni bir data mimarisine sahip olmalıdır.
- 3D sahneler için yeni bir data mimarisine sahip olmalıdır.
- 3D sahne materyalleri için yeni bir data mimarisine sahip olmalıdır.
- Dynamic “dynamic asset loading” mekanizmalarını destekleyen bir alt yapıya sahip olmalıdır.
- 3D sahnedeki herhangi bir asset’i uzaktan, anında ve real-time da değiştirebilecek bir alt yapıya sahip olmalıdır.
- Mobile cihazlar için ekstra ve çok güçlü optimizasyon’lara sahip olmalıdır.
- Aşırı basitleştirilmiş bir tasarım ve yayınlama akışına sahip olmalıdır.
- Aşırı High-Poly 3D model ve yükse kaliteli texture, materyaller için aşırı optimize edilmiş bir CMS ve CDN alt yapısına sahip olmalıdır.
- Tekrar kullanıma uygun bir 3D engine ve CMS alt yapısına sahip olmalıdır. Örneğin sadece bir tane tekrar tekrar 3D model kullanılarak binlerce farklı 3D sahne yaratılabilmelidir. Bir başka deyişle sadece bir tane 3D model binlerce 3D AR, XR, VR, Metaverse içerisinde tekrar tekrar kullanılabilmelidir.
- 3D model ve yükse kaliteli textureler, materyaller için aşırı optimize edilmiş ve gelişmiş bir data-stream alt yapısına sahip olmalıdır.
- Tüm bu maddelerdeki gelişmiş özellikleri herkesin kullanabileceği kadar basitleştirerek kullanıma sunmalıdır.
Arsuite’deki daha gelişmiş özelliklerle bu listeyi daha fazla uzatabiliriz. Şimdilik bu kadarla yetinelim. İsterseniz sizler yoruma kendi önerilerinizi ekleyebilirsiniz. En azından Arsuite olarak kesinlikle dikkate alacağız.
- Bu listedeki özelliklere sahip bir platformunuz var ise 5G ya da yeni nesil CPU/GPU işlemcilere kesinlikle ihtiyacınız yoktur.
- Böyle bir platformunuz var ise 5G ya da yeni nesil işlemciler çıkmış olsa bile yine siz diğerlerinden bir milyon ışık yılı önde olacaksınız demektir.
Böyle bir platformu yaratmak, yaratmaya başlamak başkalarının yeni teknolojiler yaratmasını beklemekten çok daha iyidir. Örneğin 5G için kurulması gereken GSM baz istasyonlarını düşününce beklemeniz gereken sürenin ne olacağı tahmin edilemez. Tabi ki beklemek de bir tercihtir, bazıları 3D “AR, XR, VR, Metaverse” nin yaygınlaşması için yeni teknolojileri bekleyebilirler. Ama o gün geldiğinde 7G/8G’yi beklememiz gerekiyor diyeceklerinden eminiz.
Böyle bir platform geliştirmek istediğimizde aşağıdaki sorulara cevap bulmanız gerekecektir.
- Böyle bir platform geliştirilebilir mi?
- Böyle bir platformu kim, nasıl ve ne kadar sürede geliştirebilir?
- Evet geliştirilebilir. ( Geliştirilmişi var. Arsuite Immersive Intelligence )
- 3D, 3D Engine, Game Engine, Cloud-Native Platform, Cloud Computing konularında gerçekten bilgili ve tecrübeli bir ekibiniz var ise doğru bir geliştirme pipeline’ı içerisinde ekip sayısına bağlı olarak 3 ila 5 yıl arasında böyle bir platformu geliştirebilirsiniz.
A spoiler from Arsuite Immersive Intelligence
Bir çok insan 3D “AR, XR, VR, Metaverse” gibi büyük datalar taşıyacak ileri teknolojilerin yaygınlaşması için gelecekte hizmete sunulacak teknolojilere ihtiyaç olduğuna inanıyor.
Daha yüksek bağlantı hızları ya da yeni nesil daha gelişmiş işlemcilere sahip olsak bile internette dolaşan veri miktarındaki bu artış hızı ile her zaman maksimum seviyede optimize edilmiş yazılım, platform ve cihazlara ihtiyacımız olacak. Hele de gelecekte internette dolaşan dataların 3D “AR, XR, VR, Metaverse” özellikleri ile daha yoğun ve daha büyük boyutlara sahip olacağı düşünülürse 5G değil 7G gelse bile ortaya çıkacak veri yükünü kaldıramayabilir.” Law of action and reaction. Sir Isaac Newton.”
Hepimizin bildiği üzere günümüzde internette dolaşan ve yüklenen veri miktarı her geçen gün katlanarak artmaktadır. Yani her geçen gün insanlar daha fazla veriyi internete yüklemektedir. Aşağıdaki linklere tıklayarak internete yüklenen veri mikarı ile ilgili globalde yapılan bazı araştırmaları inceleyebilirsiniz. Bu araştırmalara göre optimize edilmemiş sistemlerin yaratacağı problemleri hayal edin!
How Much Data Is Created Every Day? [27 Staggering Stats]
How Much Data is Created on the Internet Each Day?
Aşağıdaki makale Arsuite’nin alt şirketlerinden bir tanesi Threedfy Immersive Omniverse geliştirme takımı tarafından hazırlanmıştır. Geleneksel teknolojilerle 10.000 tane 3D AR, XR, VR özelikli sahne yaratıldığında oluşacak veri miktarına dair senaryolar tartışılmaktadır. Böylesine aşırı büyük verilerin çok yaygın ve sıradan olacağı bir gelecekte gerekli data ve data streamign optimizasyonları yapılmaz ise 5G bile yetersiz kalacaktır.
Anında 10.000 Adet NFT Nasıl Yaratılır? “An Extreme Comparison”
Arsuite ve Threedfy ana sayfalarına girerek geleceği yani photorealistic AR, XR örneklerini şimdiden test edebilirsiniz. Aşağıya sandalye linkini tekrar bırakıyoruz. Sonraki makalelerimizde yukarıdaki maddeleri tek tek açıklayacağız. Bundan sonraki ilk makalemizde Data Driven Engine konusunu tartışacağız.
The Magic depends on your perspective!..
The Arsuite Team