Video Game ve Metaverse Endüstrilerinin Geleceği

Günümüzde teknoloji ile ilgisi olsun olmasın Endüstry 4.0 ve IoT (nesnelerin interneti) kavramlarını duymayan kalmamıştır. Bu trend akımlara göre çok kısa bir süre içerisinde üretim tamamen otomatize (robotic) olacak, dünyadaki tüm elektronik aletler, robotlar vs birbiri ile konuşabilecek, iletişim kurabilecektir. Uç bir örnekte UK deki Leo’nun evindeki buzdolabı ile Brezilyadaki Juila’nın buzdolabı konuşacak, bilgi paylaşacak ve en iyi saklama koşulları için fikir alış verişinde bulunabilecektir.

Aslında burada gerçek bir yenilikten söz etmek mümkün değildir. Ancak burada çok büyük bir entegrasyon ve birlikte çalışabilirlik (interoperability) söz konusudur. Bunun için kurulacak ağ ve alt yapı gerçekten heyecan verici ve muazzam bir devrimdir.

Okyanusun iki farklı ucundaki buzdolapları birbiri ile veri alışverişi yaparken video oyunlarının ya da metaverse’lerin birbiri ile veri alış verişi yapamaması, yapmaması kadar aptalca birşey olamaz değil mi? 

Arkadaşlar mevcut teknolojilerle ve game enginelerle şu anda bu yapılamamaktadır, bazı durumlarda yapılmamaktadır. Evet, aptalca ama durum böyle. Ticari kaygılarla ve büyük yoğunlukla teknik kısıtlarla günümüzde video game’ler arasında bir entegrasyon veya iletişim kurulamamaktadır.

Modern dünyadaki yeni trendler ve Metaverse yaklaşımının ortaya çıkması ile birlikte gelecekte tüm oyunlar arasında kesinlikle birçok entegrasyon kurularak birbirleri ile çalışmaları ve konuşmaları  sağlanacaktır. Örneğin, oyuncular sahip oldukları bir oyun karakteri ile bir oyundan diğerine kolayca geçebileceklerdir.

Aslında her oyun kendi içinde bir Metaverse olduğundan metaverse’ler arasında veri alışverişi ve birlikte çalışabilirlilik (interoperability) elzemdir.

• Gelecekte gerçekten sürükleyici bir Metaverse veya video game endüstirisi olacaksa bu kesinlikle geleneksel,  Static Application Driven model içerisinde olamaz.
• Gelecekte gerçekten sürükleyici bir Metaverse olacaksa bu kesinlikle modern Dynamic & Data-Driven Model içerisinde olacaktır. 

Diğer türlü Metaverse’lere ve game’lere her yerden erişim mümkün olmayacak ve bunlar arasında bir entegrasyon ve birlikte çalışabilirlilikten asla söz edilemeyecektir.  Bu da metaverse killer, game broken bir durumdur.

Gelecekteki tüm immersive metaverse’ler ve belirli düzeyde game’ler için geliştirme ve özellikle erişim platformları (arayüzleri) no app required olarak cloud-native tasarlanmalı ve aşağıdaki özellikleri içermelidir.

1. Cloud-Native Platform approach
2. Web Browser-Based – No App Required approach
3. No-Code Designing & Development approach
4. Data-Driven Infrastructure 
5. Dynamic & Data Driven approach
6. Dynamic Asset Loading approach
7. Intelligent & Centralized Asset Management approach
8. Dynamic & Data-Driven 3D Model File Format 
9. Dynamic & Data Driven 3D Engine

 

Complete Cloud-Native Platform 

Şu anda dünyada kullanılan oyun ve metaverse tasarım, geliştirme ve yayınlama yapılan platformların, editörlerin ve ürünlerin 95% i desktop ya da mobil uygulamalardır. Tasarım, geliştirme ve yayınlama yapmak için devasa editörler dowload etmek ve kullanmak zorundasınız. Geliştiriciler kendi bilgisarlarında tasarım, geliştirme ve yayınlama yapmalıdırlar.

Örneğin bazı yaygın game engine’leri kullandığınızda tasarım için koskoca bir game engine ve editörü download etmeniz gerekmektedir. Bu editörleri kullanarak bir şeyler yarattığınızda ise o sahneleri build-export alarak küçük app ler üretmeniz gerekmektedir. Bu küçük APP’lerin yönetilmesi ve kullanıcıya ulaştırılması oldukça karmaşık ve zorlu bir süreçtir.

Hatırlatma: O game engineler AR, XR, VR, Metaverse sahneleri oluşturmak için yaratılmadı. Bu nedenle onlarla çalıştığınızda gereksiz bir çok kod ve/veya asset’le uğraşmak zorunda kalacaksınız. Asıl önemli o engineler hiçbir zaman sizin yaptıklarınıza odaklanmayacaklar çünkü onlar game odaklılar.

Arsuite şu anda dünyadaki ilk ve tek tamamen cloud native çalışan 3D design & development platformdur. Arsuite’ye ait tüm engine ve servislere tamamen cloud-native olarak erişilir tüm web browser’lardan tüm Arsuite servisleri çalışır. 

Arsuite alt yapısı yukarıdaki diagramda özetlenmiştir. Bu alt yapı 2017 yılında kurgulanmış ve 2018 ‘in ikinci yarısında tümüyle aktif edilmiştir. Sizler de benzer bir platform kurmak istiyorsanız kesinlikle cloud-native olmalı ve dilerseniz bu diagramı kullanabilirsiniz. Elbette ticari ve alan kısıtlamaları nedeniyle bu diagramda temsil edilmeyen birçok özellik bulunmaktadır.

 

Web Browser-Based Solution – “Absolutely No-App Required” 

Arsuite platformunda geliştirme veya yayınlama gibi hiçbir işlem için application indirilmesine gerek yoktur. Her şeye, her toola ve her ürüne no app required olarak herhangi bir web/mobile browserdan, herhangi bir yerden anında erişilebilir.

 

Complete No-Code Design Tools

3D, AR, XR, VR ve Metaverse ürünlerinin hızlı yaygınlaşması için erişiminin kolay olması gerektiği gibi tasarım ve geliştirme süreçlerinin de kolay olması gerekmektedir. Bu bağlamda çok derin bir 3D ve yazılım geliştirme tecrübesi olmayan kişilerin de sürece dahil edilmesi elzemdir. No-Code tasarım araçları tam da burada devreye girmektedir. 

No-code yazılım geliştirme toolları ile ilgili oldukça fazla reklam ve makale ile karşılaşmışsınızdır. Bu no-code toolların tamamında 30-60% aralığında kod yazmanız gerekmektedir. Yani belli bir yazılım geliştirme tecürebesi gereklidir. Arsuite ise tamamen 100% no-code tasarım araçları sunmaktadır. Dilerseniz custom script yazmanıza da izin vermektedir.

 

Data-Driven Infrastructure vs App-Driven Infrastructure 

App-Driven Infrastructure – “Others”

Globaldaki birçok firma ya da platform aksini iddia etse de aslında static App-Driven bir alt yapı sunmaktadırlar. App-Driven yaklaşım ile yaratılan bir sahneye ait tüm bilgiler, 3D model, material ve texture’ler küçük bir uygulama içerisine kaydedilir. Yani App-Driven model de yaratılan her bir 3D, AR, XR, VR ya da Metaverse sahnesi ayrı ayrı birer APP olarak tasarlanmakta, geliştirilmekte ve yayınlanmaktadır.  

Bu app’i download eden kullanıcı ya da tasarımcı sadece uygulamada ön tanımlı özelliklerin izin verdiği kadar işlem yapabilir. Bu sahneye yeni bir model, material ya da texture eklenmesi gerektiğinde sahneni yeni bir uygulama olarak baştan-sona tekrar yaratılması ya da güncellenmesi gerekmektedir. 

Bir tek 3D model için aynı anda (AR + XR + Metaverse) sahnesi yaratmak istiyorsanız o tek 3D model için en az 3 farklı sahne APP üretmelisiniz. Eğer platform bazlı optimizasyon yapmak isterseniz (PC + Mac + iOS + Android) için farklı APP’ler üretmek zorunda kalabilirsiniz. Yani 3 x 4 = 12 farklı APP üretilmesi gerekmektedir. Bu da geliştirmeyi, güncellemeyi, yayınlamayı, kullanmayı ve kullanım sonucunda oluşan verileri analiz etmeyi zorlaştırmaktadır. 

Örneğin, 1000 lerce ürün ya da sahnenin olduğu/olacağı bir e-ticaret platformu olsun. Bu platformdaki 1000’lerce ürün için 1000’lerce APP yaratmak, yayınlamak ve güncellemek pek akıllıca bir yatırım olmayacaktır.

Bu sahne APP lerinin yaratıldığı platformda bug veya hata olduğunda ya da platform da bir güncelleme yapıldığında büyük ihtimalle bu sahne APP lerinin doğru çalışabilmesi için tekrar yaratılmaları ya da tek tek güncellenmeleri gekecektir. Sonuç olarak;

1. Platform-Yazılım Güncellemesi gerektiğide
2. Sahnede Tasarımcı güncellemesi gerektiğide
3. Sahnede Kullanıcı güncellemesi gerektiğide

Olası 12 APP güncellemesi gerekebilek senaryoyu sevmediniz, biliyoruz. Ama durum app-driven modelde başka çareniz yok.

 

Data-Driven Infrastructure – “Arsuite”

Data-Driven yaklaşım ile ile yaratılan bir sahneye ait tüm bilgiler, 3D model, material ve textureler dağıtık veri kümeleri olarak kaydedilirler. Kullanıcı bir sahneyi incelemek istediğinde o sahneye ait bilgiler anlık olarak bu dağıtık veri kümelerinden toplanır ve işlenir.

Arsuite geleceğin data-driven / big data ve AI mimarilerine uygun tasarlanmıştır. Tüm 3D, AR, XR, VR ya da Metaverse’ye ait bilgiler ile bir APP oluşturulmaz ya da bu bilgiler bir APP içerisinde tutulmaz. Sahnelere ait tüm 3D model, material, asset veya textureler çok gelişmiş modern bir mimari içerisinde çeşitli database’lerde dağıtık olarak tutulurlar. Aslında tüm Arsuite platformunu tek bir AI gibi düşünebiliriz.

Arsuite AI kulanıcının cihazına ve network bağlantısına bağlı olarak kullanıcıya göndereceği dataya, data miktarına karar verir ve gönderir. Bu zeka Arsuite’ye inanılmaz bir, hız ve esnelik kazandırmaktadır. Arsuite’de App-Driven modelde olduğu tekrarlı app’ler yaratmaz, yayınlamaz ve maintaince etmez. Arsuite her şeyi bir data-stream olarak ele alır ve tek merkezden yönetir.Örneğin, Arsuite en iyi kullanıcı deneyimini sağlamak için kullanıcının cihaz gücüne ve network bağlantısına bağlı olarak; kullanıcıya göndereceği texture kalitesi gibi birçok parametreye kendi karar verip göndereceği data’yı optimize etmektedir.

 

Data-Driven Approach vs App-Driven Approach 

App-Driven Model – 3D, AR, XR, VR & Metaverse Development Flow

Global pazardaki çözümlerin tamamında basit bir Augmented Reality sahne yaratıldığında bile bir APP yaratılmakta ve yayınlanmaktadır. Her yeni 3D, AR, XR, VR ya da Metaverse sahne yaratıldığında yukarıdaki döngü işletilmekte ve APP ler yaratılmaktadır. Bu sahnelerden birinde güncelleme gerektiğinde o sahneye ait APP buradaki akış içerisinde tekrar yaratılmalıdır.

Gelecekte gerçekten bir sürükleyici bir Metaverse olacaksa bu kesinlikle concrete App-Driven Model içerisinde olamaz. 

 

Dynamic Data-Driven Model – 3D, AR, XR, VR & Metaverse Development Flow

Kullanıcı herhangi bir cihazda Arsuite’den bir 3D sahne açmaya başladığı anda o sahneye ait assetler sahneye yüklenmekte ve render edilmektedir. Sahne açma işlemi başlamadan önce o sahne bir bütün, bir küme, bir app şeklinde herhangi bir yerde tam olarak kayıtlı değildir. Yani Arsuite’de hiç bir aşamada önceden üretilmiş pre-baked edilmiş bir APP vb componenet yoktur.

Arsuite de herşey dinamik ve data driven mimaride çalışmaktad ve üretilmektedir. Bu da Arsuite’nin bir sahneye ait  tüm assetleri gerçekten dinamik olarak gerçekten real time’da sahneye yüklenmesini sağlamaktadır. 

Sahne açma isteği geldiğinde Arsuite Sürükleyici Zeka o sahneye ait bilgileri ve asetleri farklı konumlardaki server ve database’lerden toplar, birleştirir ve kullanıcıya gönderir. O sahne gerçek real-time da kullanıcının makinesinde yaratılır. 

 

Dynamic Asset Loading

Dynamic Asset Loading, herhangi bir 3D sahneye Real-Time ya da Run-Time’da yeni bir özellik eklenebilmesi ya da var olan bir özelliğin anında değiştirilebilmesidir. Örneğin sahneye herhangi bir T anında yeni 3D model eklenebilmeli ya da sahnenin ışık vb özellikleri anında değiştirilebilmelidir.

Assetleri gerçek anlamda dinamik olarak yüklemek için tüm platform alt yapısının buna uygun olması gerekmektedir. Aksi durumda dynamic asset loading çalışmayacaktır.

 

Real-Time Rendering & Dynamic Asset Loading

Uyarı, Run-Time/Real-Time rendering ile Dynamic Asset Loading konuları birbirlerinden tamamen farklıdır, lütfen karıştırmayınız. 

Real-Time Rendering bir sahnenin önceden değil doğrudan çalışma zamanında render edilmesi yöntemidir. Real-Time Renderin sahnenin nasıl yaratıldığı ile çok ilgilenmez. Var olan “static” sahneyi render eder ve kullanıcıya sunar.

• Static Asset Loading render edilecek sahnede neler olacağını belirler. Önceden belirlenerek bake/build edilmiş bu assetler değiştirilemezler. Değiştirmek isterseniz sahneyi tekrar yaratmanız gereklidir.
• Dynamic Asset Loading render edilecek sahnede neler olacağını belirler ve bu assetlerin herhangi bir T anında “real-time” değiştirilmesine izin verir.

Dynamic Asset Loading’te sahneye ait sadece bazı parametreler, bilgiler, materialler, assetler, gaz ve toz bulutları vardır. Bu bilgiler real-time’da toplanır, işlenir, render edilir ve kullanıcıya sunulur. Herşey dinamik bir data bloğu ya da data stream’i olduğundan kullanıcıya çok hızlı ulaştırılır ve kullanıcının run-time’da herhangi bir T anında değişiklik yapmasına izin verilir.

Takdir edersiniz ki App-Driven modelde yani önceden app olarak üretilmiş bir 3D sahnede gerçek bir Dynamic Asset Loading’ten söz edilemez.

Global pazardaki platformların büyük çoğunluğu static asset loading prensibi ile çalışırken bir kısmı dinamik asset loading mimarisini desteklediğini iddia etmektedir. Kısmi olarak dinamik asset loading’i destekleseler de Arsuite ile karşılaştırılamazlar. 

O platformlar sadece bir yöntemle sahnede real-time ya da run-time da kısıtlı değişiklik yapabilmektedirler. Bunun için sahnede bazı özellik ve materialleri parametrik olarak geliştirip sahneyi öyle bake/build ediyorlar. Bu parametrelere bağlı olarak sahnede bir dinamiklik efekti yaratıyorlar. Ancak yine de tüm herşey o sahneye ait app içerisinde tanımlı olmak zorunda. Bu parametrelerin dışında bir istek geldiğinde gelen isteği işleme alamıyolar yani dinamik efekt kayboluyor. Yani gerçek anlamda real-time dynamic asset loading’ten söz etmek mümkün değildir. 

Arsuite içerisinde assetler dinamik olarak gerçek real-time’da sahneye yüklenmektedir. Yani kullanıcı herhangi bir cihazda Arsuite’den bir 3D sahne açmaya başladığı anda o sahneye ait assetler sahneye yüklenmekte ve render edilmektedir. Sahne açma/render işlemi başlamadan önce o sahne bir bütün olarak herhangi bir yerde kayıtlı değildir. Yani sahne yoktur. Sahne, Arsuite platformu içerisinde dağıtık data mimaride data kümeleri olarak saklanmaktadır.

Sahne açma isteği geldiğinde Arsuite Sürükleyici Zeka o sahneye ait bilgileri farklı konumlardaki server ve database’lerden toplar, birleştirir ve kullanıcıya gönderir. Sahne real-time da kullanıcın makinesinde yaratılır. 

Gelecekte gerçekten bir sürükleyici bir Metaverse olacaksa bu kesinlikle Data-Driven Model içerisinde olacaktır. Diğer türlü bu Metaverse’lere her yerden erişim mümün olmayacaktır. Metaverse’ler arasında bir entegrasyon ve birlikte çalışabilirlilikten asla söz edilemeyecektir. Bu da daha yaygınlaşamadan Metaverse’leri öldürecektir.

 

Intelligent & Centralized Asset Manager – iCAM

Buna karmaşık 3D dünyasının ilk, tek ve akıllı CMS’i diyebiliriz. Karmaşık 3D, AR, XR, VR  ve Metaverse tasarım ve geliştirmesi için gerekli tüm model, material ve texturelerin yönetildiği intelligent ve centralized content management sistemidir. 

Örneğin, 3D sahnelerdeki en önemli bileşen 3D modellerdir. iCAM’in en önemli özelliklerinden ya da avantajlarından bir tanesi, bir 3D model clouda bir kere yüklendikten sonra tekrar bir yükleme yapmaya gerek olmadan milyon tane farklı sahnede kullanılabilir. Yani tekrarlı yüklemeye gerek yoktur. Bu hem storage’den hem paradan tasarruf sağlamaktadır. 

iCAM, Arsuite Dynamic Data Driven Infrastructure’nin en önemli yapı taşlarından bir tanesidir. Data & File stream konusunda mucizevi işlere imza atmaktadır. Çok iyi kurgulanmış, geliştirilmiş ve çok hızlı çalışan akıllı bir CMS olmadan dinamik, data-driven bir alt yapı kurulamaz ve işletilemez.

 

Dynamic Data-Driven 3D & Web-Game Engine  

Arsuite Engine, ARSX ‘in özelliklerini en iyi şekilde ortaya çıkaran 3D renderin/loading ve 3D web game engine’mizdir. Örneğiş aşağıdaki test senaryosunu ele alalım.

• 1.5 milyon polygon 3D model
• WebGL, Version 2.0
• Arsuite Designer Studio and Engine, Version 0.0.5 Beta
• Intel i/-4710HQ
• 16 GB Ram
• Nvidia GeForce GTX860M 2GB

Arsuite Engine + ARSX, .fbx tabanlı enginelerden en az 30 kat .obj tabanlı enginelerden en az 320 kat, .gltf tabanlı enginelerden en az 8 kat, .usdz tabanlı enginelerden en az 12 kat hızlıdır. Bu benchmark yukarıdaki koşullarda yapılmıştır.

Model boyutu veya modeldeki polygon sayısı büyüdükçe aramızdaki hız farkı katlanarak artmaktadır. 

• 1.5 milyon polygona sahip bir model .arsx + arsx engine ile 1 saniyede render edilirken, .fbx + x fbx engine ile 30 saniyede, .obj + x obj engine ile 320 saniyede render edilmektedir. 
• 3 milyon polygona sahip bir model .arsx + arsx engine ile 1.1 saniyede render edilirken, .fbx + x fbx engine ile ortalama 90 saniyede, .obj + x obj engine ile ortalama 1100 saniyede render edilmektedir. Burada diğer engineler render süresi 3 ila 4 kat artarken arsx + arsx engine de sadece 10% kadar artmıştır. 
• Testler özellike düşük kaynağa sahip cihazlarda yapılmaktadır.

Patent kaygıları ile burada sıralayamadığımız bir çok özellik sayesinde Arsuite dünyanın en hızlı 3D engine’sine sahiptir.

 

Sonuç

App-Driven modelde herhangi bir 3D sahne için bir 3D sahne ve bu sahne için bir APP yaratılmaktadır. Bu milyonlarca 3D sahne için milyonlarca APP yaratılması demektir. Böyle bir durumda oluşacak data miktarı, iş yükü ve kaynak tüketimi inanılmaz boyutlarda olacaktır. 

Burada oluşan kaynak israfı şirketlere çok fazla gereksiz maaliyet getirecek, gereksiz kaynak tüketiminden dolayı çevreye çok fazla zarar verecektir. Gelecekte herşeyin 3D ve Immersive olacağı düşünüldüğünde bu şekilde sorumsuzca ve aptalca üretilen datayı 5G değil direk 6G gelse bile taşıyamayacaktır. 

Günümüzde birçok platform ya da firmanın oluşan bu 3D datayı doğru tasarlayamadığına ve yönetemediğine inanıyoruz. Aşağıdaki makalelerde şu anki 2D standartlarında günlük olarak inernete yüklenen datayı ve Arsuite’nin 5G/6G teknolojilerine bakış açısını görebilirsiniz.

Sihir nedir? 5G/6G ya da yeni nesil GPU/CPU’lar vaat edilen kurtarıcılar mıdır?

 

How Much Data Is Created Every Day? [27 Staggering Stats]

How Much Data is Created on the Internet Each Day?

 

Arsuite, architecting tomorrow’s immersion, today!

Alper Akalin