Nedir Bu JavaScript ve Nereye Gidiyor

By Kubilay Kulaoğlu Last updated Tem 28, 2018

Netscape Navigator 2.0 ile birlikte Brendan Eich tarafından geliştirilmiştir. Proje geliştirilirken ki kod adı Mocha idi. LiveScript ismi ile tanıtılmıştır. Daha sonra Netscape Navigator içinde Javayı desteklemesiyle birlikte da şu anki adı olan JavaScript ismini almıştır. Yaygın olarak java diliyle karıştırılır veya ondan türediği savunulur. Aslen Java ile olan ilgisi bir kaç fonksiyon isminin benzerliğidir. Asli olarak C dilini baz almıştır. Başlangıçta sadece istemci taraflı (client-side) yorumlanan bir dilken artık sunucu taraflı (server side) olarakta yorumlanabilmektedir. Nodejs bunun en güzel örneğidir.

JavaScript artık günümüzün vazgeçilmezleri arasındadır. Bundan sonra HTML5 javascript ikilisi ile sürekli içli dışlı olacağız. Ondan dolayı bu ikiliyi kullanarak projelerimizi tanımlıyor olacağız. Tabii ki JavaScript bu kadar işimiz içinde yer alıyor olması ile birlikte kullanımı kolaylaştırmak ve bir çok yeni özelliği sağlamak için bir çok framework yazıldı. Bunlardan başlıcaları Jquery,Sencha ,ExtJs ve benzerleridir. Projemizde de bu JavaScript kütüphanelerinden bir veya bir kaçını kullanıyor olacağız.

Javascriptin gelişimine bakmaya başladığımızda önyüz geliştiricilerinin kullanıdığı bir dilin zaman içinde yazılım mimarisine hakim kişilerin kullanamaya başladığını görüyoruz. İşte bu noktada NYP (OOP ) presiplerine hakim olan ve yazılımlarını buna göre yapan programcılar Javascript ile pek anlaşamadılar. İşte bu noktadan sonra javascript evrilmeye başladı. Çok fazla evrilemeyeceğine kanaat getirilmiş olunmalı ki Typescript,CoffeeScript,Dart gibi diller oluşturuldu. TypeScript ise Anders Hejlsberg tarafından kendisi aynı zaman da C# dilinin lider mimarıdır. Typescript’ti oluşturdu. Typescript üzerinde yazılan kodu javascriptte değiştiren bir araç olarak düşünülebilir. Mimari yaklaşım ve prensiplere göre yazdığımız bu kodlar javascriptte çevrilmektedir.

Bu arada bahsetmeden geçemeyeceğim Netscape benim üniversite yıllarında kullandığım sevgili tarayıcımdı. 28K bir bağlantıda siteyi açmak çok zordu. Bu sevgili dostum hat düşene kadar hiç bıkmadan usanmadan siteyi açmaya çalışırdı. Tarayıcılar üzerinde tab kullanımınıda ilk onda görmüştüm.

TypeScript Örneği



class Greeter {
    constructor(public greeting: string) { }
    greet() {
        return "<h1>" + this.greeting + "</h1>";
    }
};

var greeter = new Greeter("Merhaba!");
    
document.body.innerHTML = greeter.greet();

class Greeter {

constructor(public greeting: string) { }

greet() {

return "<h1>" + this.greeting + "</h1>";

}

};

var greeter = new Greeter("Merhaba!");

document.body.innerHTML = greeter.greet();

JavaScript Örneği



var Greeter = (function () {
    function Greeter(greeting) {
        this.greeting = greeting;
    }
    Greeter.prototype.greet = function () {
        return "<h1>" + this.greeting + "</h1>";
    };
    return Greeter;
}());
;
var greeter = new Greeter("Merhaba!");
document.body.innerHTML = greeter.greet();

var Greeter = (function () {

function Greeter(greeting) {

this.greeting = greeting;

}

Greeter.prototype.greet = function () {

return "<h1>" + this.greeting + "</h1>";

};

return Greeter;

}());

;

var greeter = new Greeter("Merhaba!");

document.body.innerHTML = greeter.greet();