Trend Teknolojiler Ve Finansal Aracı Kurumlara Etkileri
Neredeyse her teknolojik gelişme finansal aracılık piyasasında karşılık bulmakta, bu piyasada yeni yatırımlara neden olmakta ve beraberinde yeni avantajlara kapı aralamaktadır. Özellikle son dönemde blockchain, yapay zeka, makine öğrenmesi, dijital ikizler gibi birçok teknolojik kavram finans dünyasını derinden etkilemekte ve tüm finansal aracı kurumlar bu teknolojiler yardımıyla verdikleri hizmetleri nasıl daha da iyileştirerek rakiplerinden farklılaşacakları üzerine çalışmaktadırlar. Teknolojik gelişmelere bağlı olarak süreç kurgulanırken şu an için insan aklı gerekli olsa da teknolojinin etkisi tüm hayatımızı olduğu gibi finansal aracılığı da değişime uğratmaya devam etmekte ve teknoloji sayesinde operasyonel süreçler giderek daha fazla otomatize hale gelmektedir.
Bu teknolojilerden en etkilileri şöyle sıralanabilir.
Blockchain ve Dağıtık Defter (Distributed Ledger) Teknolojileri
Blockchain, Türkçe ifadesiyle blok zinciri, en basit haliyle zincirleme bir model olarak oluşturulmuş ve işlem takibini dağıtık bir veri tabanında şifrelenmiş olarak saklayan bir teknolojiyi ifade etmektedir. Yani bir ağ üzerinde paylaşılan veriler ya da veri tabanı kayıtlarını ifade etmektedir. Oluşturulan her yeni blok, zincirin sonuna eklenerek oluşturulan yapı giderek büyütülür. Bu veri blokları zincirinin tamamı bütünlüğü sağlarken güvenliği de arttırmış olur. Ana amaç güvenliği arttırılmış ve dağıtık mimariye sahip veri tabanları oluşturabilmektir. Yaratılan her bir blok, zincire bağlı ağdaki her düğüm (node) tarafından onaylanmalıdır. Yapılan bir değişiklik veya ekleme ağdaki tüm düğümler tarafından onaylanmaz ise geçerli olmayacaktır. Kısacası blok zinciri karmaşık algoritmalar ve kullanıma göre değişen onay sistemleri ile veri güvenliğini ve bütünlüğünü arttırmaktadır.
Finansal aracılık sektörünün ana operasyonel işlemleri; fon değiş tokuşunu sağlamak, takip etmek, bu değiş tokuşun kaydını tutmak ve güncellemektir. Bu açıdan bakıldığında bir üst paragrafta kısaca anlatılan blockchain, finansal aracılığın ana amacına uygun şekilde, operasyonel yapının işleyişini daha işlevsel, hızlı, kolay ve şeffaf hale getirebilecek bir altyapı sunmaktadır. Blockchain, sadece finansal aracılıkta değil; en basit haliyle değiş tokuş, takip, kayıt tutma / güncelleme ve kontrol işlemlerinin yapıldığı her alanda kullanılabilir.
Belli başlı blockchain kullanım alanı örnekleri:
- Tedarik Zinciri Yönetimi
- Mal / Malzeme Takibi
- Finansal İşlemler
- Ödeme Sistemleri
- Uyuşmazlık Çözümleri (Dispute Resolution)
- Tıbbi Kayıtlar
- Kimlik Yönetimi
- Kredi Derecelendirme
- Regülasyon Kontrolleri
- Noter İşlemleri
- Dijital Varlık Yönetimi
- Kontrat Yönetimi
- Dağıtılmış Depolama (Distributed Storage)
- Aracısızlaşma (Disintermediation)
Yapısından anlaşılacağı üzere, başta fon değişimleri, ödemeler, güvenlik ve kayıt güncelleme olmak üzere finansal aracılığın her alanında aktif olarak kullanılabilecek bir teknoloji olan blockchain, finansal aracılıkta köklü değişikliklere sebep olacaktır.
Sektörde farklı uygulama örnekleri şimdiden görülebilir olmakla birlikte, özellikle aracılık ücretinin çok yüksek olduğu uluslararası para gönderme gibi operasyonların önümüzdeki yıllarda tamamıyla blockchain üzerinden masrafsızca gerçekleştirilebilecek olması, etkinin derecesine hem basit hem de etkili bir örnek oluşturmaktadır.
